2019ko maiatzaren 3tik uztailaren 9ra Charles Chaplin aktore eta zuzendari ingeles ospetsuaren filmen ziklo bat eskainiko da BilbaoArteko Art House Zineman. The kid-etik (Mutila) Limelight-era (Oin-argiak), zortzi filma proiektatuko dira guztira ziklo honetan. Gainera, zikloa hasteko eta amaitzeko zenbait filma laburren proiekzioa egingo da.
Doako sarrera aretoa bete arte.
Perfekzioaren artea
André Bazin Charlotetaz zioen, Chaplinek sortutako pertsonaia, bere arrakastaren arrazoia zela, bere artea ez zela harriduran oinarritzen, baizik eta perfekzioan. Horrek Chaplinen filmak behin eta berriro ikusteko gaitasuna ematen diote filmari, haren txantxek paradoxa, emozioa eta barrea sortzeko gaitasuna murriztu gabe.
Bai Dadaistek eta surrealistek mirestu zuten, zirkutik etorritako gizona, zine estilo propioA sortu zuena, ikono unibertsal batean bihurtu zen. Harrigarria da munduan zehar banatuta dauden lokaletan bere izena edota irudia aurkitzea, hiri handi eta herri txikienetan. Bere irudia margoturik ageri den pareta, neoi, berregindako bere gauzarik ikonikoenak… Milaka “charlot”badira planetan zehar. Charlie Chaplinek zera lortu baitzuen, munduan zehar milaka lagunen negozio txikiek, haren pertsonaia maitearen izena eramatea, ez du axola hauek pub edo ileapaindegi unisex bat diren, edonorrek daki non.
Britaniar komiko honek, inoiz ere estatu batuarra izan nahi ez zuena eta Suitzan hil egin zena, edonorrek ez bezala pertsonifikatu zuen tristura eta malenkonia. Bere pertsonaiaz esan zuen “onbehartsuen filosofia errepresentatzen du” berak bazekien zein ziren errepresentatu beharrekoak. Haietan pentsatu zuen Hitlerren karikatura egin zuenean, nazismoaren goren puntua zetorren momentuan, demokrazia “serioek” diktatore alemaniarrari onespena ematen zioten momentuan, Amerikara sarrera debekatu egin zioten ere.
Emigrante den Charlot hori, Picassok zein Legerrek mirestu zuten Chaplin hori eta adin, sinesmen eta kondizio guztietako hainbeste pertsonek maitatua izan zena BilbaoArte fundazioko Art House Zinemara etorri da, bere film luzeen gehiengoarekin eta laburmetraien selekzio on batekin.
Zinemarekin zita bat 2019a irrifarrez betetzeko.
Zine zikloa: «Chaplin: Perfekzioaren artea» (Maiatzaren 3tik uztailaren 9ra)
Chaplinen filma laburren jaialdia
Maiatzak 3, 16:30
Filma laburra guztiak
Uztailak 8, 19:00
«Un día de juerga»
«Al sol»
«Vacaciones»
«Día de paga»
Uztailak 9, 19:00
«Vida de perro»
«¡Armas al hombro!»
«Peregrino»
Al sol (41′)
Un día de juerga (24′)
Vacaciones (29′)
Día de paga (21′)
Jatorrizko izenburua: Sunnyside.
Herrialdea: EE.UU.
Urtea: 1919.
Protagonistak: Charles Chaplin, Edna Purviance, Albert Austin.
Sinopsia
Trabajar en una granja puede ser algo muy duro. Un joven granjero apenas tiene tiempo para nada, no obstante está enamorado de Edna, la hija del vecino, y aspira a casarse con ella. De pronto aparece competencia.
Jatorrizko izenburua: A day’s pleasure.
Herrialdea: EE.UU.
Urtea: 1919.
Protagonistak: Charles Chaplin, Edna Purviance.
Sinopsia
Los miembros de una extravagante familia salen a dar una vuelta con su desvencijado Ford T y acaban el día haciendo una excursión en barco. El padre es un poco majadero, de modo que pronto se verá envuelto en problemas.
Jatorrizko izenburua: The idle class.
Herrialdea: EE.UU.
Urtea: 1921.
Protagonistak: Charles Chaplin, Edna Purviance, Charles Aber.
Sinopsia
Charlot se cuela en unas lujosas instalaciones deportivas para ricos aficionados al golf. Por allí donde pasa, el caos se desata. Una mujer tiene una acalorada discusión con su marido borracho y Charlot se inmiscuye para complicar más las cosas.
Jatorrizko izenburua: Pay day.
Herrialdea: EE.UU.
Urtea: 1922.
Protagonistak: Charles Chaplin, Phyllis Allen, Mack Swain.
Sinopsia
Un albañil está deseando que llegue el día de cobro para poder ir a celebrarlo a lo grande. Al llegar a casa su mujer, que lo tiene calado, le requisa la paga. Aun así, consigue birlar parte del dinero y prosigue con sus planes. La noche será memorable. Antes de que su talento se consolidara de manera definitiva con la dirección de largometrajes, Charles Chaplin cimentó su fama y su prestigio con sus cortos, muchos de los cuales son hitos del arte cinematográfico.
¡Armas al hombro! (45′)
Vida de perro (33′)
Peregrino (40′)
Jatorrizko izenburua: Shoulder arms.
Herrialdea: EE.UU.
Urtea: 1918.
Protagonistak: Charles Chaplin, Edna Purviance, Syd Chaplin.
Sinopsia
Un soldado de infantería en Francia sueña con convertirse en un héroe de guerra. Un día le llega la oportunidad de infiltrarse tras las líneas enemigas. Con la ayuda de una chica francesa captura al Kaiser y al Príncipe y se convierte en un héroe.
Jatorrizko izenburua: A dog’s life.
Herrialdea: EE.UU.
Urtea: 1918.
Protagonistak: Charles Chaplin, Edna Purviance
Sinopsia
Sinopsis: Charlot y su fiel perro, su único compañero, están sin blanca y luchan por sobrevivir en las calles de la ciudad. En un salón de baile conocen a Edna, cantante del local cuyo destino está felizmente sellado a la pareja.
Jatorrizko izenburua: The pilgrim.
Herrialdea: EE.UU.
Urtea: 1923.
Protagonistak: Charles Chaplin, Edna Purviance, Syd Chaplin
Sinopsia
Un convicto fugado roba el uniforme de un sacerdote y se viste con él, lo cual causa un buen número de desternillantes confusiones. El hombre acaba en Devil’s Gulch, Texas, donde casualmente hay una delegación local esperando la llegada del nuevo pastor.
Maiatzak 6 eta 10, 19:00:
«El chico»
Herrialdea: EE.UU.
Urtea: 1921
Iraupena: 68 min.
Sinopsia
Charles Chaplinek zuzendutako eta protagonista den komedia dramatikoa. Bertan ama batek (Edna Purviance) abandonaturiko ume baten ( Jackie Coogan) istorioa kontatzen da, ezkongabea eta errekurtso gutxirekin. Amaren nahia umea familia dirudun batek hartzea da, baina zorteak eraginda umea gizon txiro batekin geratuko da. Biek elkar maiteko dute eta elkar biziraun eta egoteagatik borrokatuko dute.
Maiatzak 13 eta 17, 19:00:
«La quimera del oro»
Herrialdea: EE.UU.
Urtea: 1925
Iraupena: 95 min.
Sinopsia
Chaplinen film xelebrenetariko bat, Alaskara diru bila doan urre bilatzaile baten papera interpretatzen du hemen. Ekaitz bortitz batek eraginda, gure protagonistak mendiko txabola batean bilatuko du aterpe, zeinean kartzelatik ihes egindako hiltzaile bat bizi den. Ekaitzaren ondorioz txabolatik ezin dute irten eta laister goseak eta inguruabar bitxiak haiengan eragina izango du. 1942. urtean bertsio sonoroa birkaleratu zen.
Maiatzak 20 eta 24, 19:00:
«El circo»
Herrialdea: EE.UU.
Urtea: 1928
Iraupena: 72 min.
Sinopsia
Charles Chaplin Charloten paperean sartzen da, errazegi maitemintzen den gizon txiro bat. Polizia batek lapur batekin nahastu egin eta zirkoko karpan sartzen den arte jarraituko du. Zirkoko jabeek jarraiketa aktuatzen ari direla uste izaten dute, berak jakin gabe izar batean bilakatzen da. Zirkoan kontratatzen dute eta bere funtzioetako bakoitzak publikoaren barreak eragiten dituzte.Memorian gordetzeko komedia bat eta zinemaren historian klasiko bat.
Maiatzak 27 eta 31, 19:00:
«Luces de la ciudad»
Herrialdea: EE.UU.
Urtea: 1931
Iraupena: 81 min.
Sinopsia
Chaplin hemen gizon txiro baten papera antzezten du, familian arazo ekonomikoak dituen gazte itsu batekin maitemintzen dena. Gizonak, edanda dagoen aberats baten dirua lortzen du, bere bizitza salbatzen dionean eta horrela bere maitatuaren familia laguntzeko gai da. Aberatsarekin egindako adiskidetasun arraroak itsu gaztea aberatsa txiroarekin nahastera eramaten du eta azkeneko hau kartzelara bidaliko dute.
Ekainak 3 eta 7, 19:00:
«Tiempos modernos»
Herrialdea: EE.UU.
Urtea: 1936
Iraupena: 89 min.
Sinopsia
Film intenporala da hau, fabrikako produkzio kateko erritmo biziak itotako langile baten istorioa kontatzen duena. Gazteak presioak eraginda arrazoia galtzen du. Hospitale batean errekuperatu ostean lana uzten du eta kalean ezagutzen duen gazte baten eskutik biziraupenerako borroka hasten da, ingenioz beteta . Industria iraultzak gizona eta makinaren arteko erlazio konplexuaren kontestura eramaten gaitu.
Ekainak 10 eta 14, 18:30:
«El gran dictador»
Herrialdea: EE.UU.
Urtea: 1940
Iraupena: 128 min.
Sinopsia
Zinemaren historian film honenetako bat, bizargin judu baten istotioa kontatzen diguna, honek Tomaniako diktatorearekin izugarrizko antza dauka, juduei errua botatzen diena herrialdearen situazioarengatik. Diktatorea bizarginarekin nahastu egiten dute eta kontzentrazio eremu batera bidaltzen dute, aldi berean bizargina diktadoretzat jotzen dute. Filma nazismori, antisemitismoari eta edozein diktadurari kritika bortitza da.
Ekainak 17 eta 21, 19:00:
«Monsieur Verdoux»
Herrialdea: EE.UU.
Urtea: 1947
Iraupena: 123 min.
Sinopsia
Monsieur Verdoux komedia beltza da, zeinean Chaplinek aurreko pelikulekiko izugarrizko biraketa egiten duen. Kasu honetan, Charles Chaplinek Henri Verdouxen papera antzezten du, emakume dirudunak liluratzera dedikatutako dandya, ondoren haiek erahil eta diruarekin geratzeko. Filma Henri Désiré Landu serieko hiltzailean oinarrituta dago. Chaplin film onenetariko baten modura jotzen da hau.
Ekainak 24 eta 28, 18:30:
«Candilejas»
Herrialdea: EE.UU.
Urtea: 1952
Iraupena: 145 min.
Sinopsia
Chaplinek pailazo zahar baten papera antzezten du hemen, dantzari gazte baten buruz bestea gelditzea lortzen duena. Honen ondoren pailazoak zaintzea erabakitzen du eta antzerkiaren inguruan dakien guztia erakusten dio, honek arrakasta izan dezan.
Istorio tristea. Chaplinek A.E.B.n ekoitzitako azkena, haren filmen artean onenetarikotzat jota, ezezagunenetariko bat ere bada. Komedia eta drama nahastuak ageri dira, “Candilejas”en. Bere soinu banda dela eta nabarmentzekoa da, zinema historian hoberenetariko bat izendatua eta 1973. urtean Oscar bat irabazi zuena.
